3 yatırım takipte

TTSO Başkanı Suat Hacısalihoğlu’yla Yatırım Adası, Biyoteknoloji Merkezi ve demir yolunu konuştuk

TTSO Başkanı Suat Hacısalihoğlu ile pandeminin Trabzon iş dünyasına olan etkilerini, Arsin Yatırım Adası’nın son durumunu, Biyoteknoloji ve İnovasyon Merkezi’nde gelinen noktayı ve zaman zaman tartışmalara yol açan demir yolunu konuştuk. Yatırım Adası için mart sonu nisan başı dolguya geçileceğini açıklayan Başkan Hacısalihoğlu, Biyoteknoloji ve İnovasyon Merkezinin de mart ayının ortalarında biteceğini müjdeledi. Demiryolu tartışmalarına ilişkinse Hacısalihoğlu, demiryolunun Gümüşhane olmadan hiçbir anlam ifade etmeyeceğini, Samsun-Sarp Demir Yolu yerine Samsun-Sarp Otobanına öncelik verilmesi gerektiğini kaydetti.

günebakış: Pandemi döneminde Ticaret ve Sanayi Odasının durumu nasıl? İş dünyası pandemiden nasıl etkilendi?

Hacısalihoğlu: “Pandemi süreci 5-6 ayı değil 1 yılı buldu. İnsanların üzerinde bunun baskısı var. Bu baskı ile birlikte tabii her şeyden önemlisi halk sağlığı. Halk sağlığı ön planda olunca elbette ekonomi ikinci plana düşmek zorunda. Önce canımızı kurtaracağız. Tabii böyle olunca ekonomik yönden belirli sektörler alınan tedbirlere bağlı olarak zor durumda kaldı. Devletimiz buna bağlı olarak tedbirler almaya başladı. Bir taraftan hibe bir taraftan kredi destekleri verildi. Sorunların toplanması ve Bakanlıklara, Cumhurbaşkanımıza iletilmesi çok hızlı oldu. İşin bir gerçeği de bu. Ortada sorunlar konuşulmadı. Bütün iş camiasının tespiti ve çözüm önerileri ile birlikte çok hızlı bir çalışma yaptık. TOBB’a bağlı bütün odalar bunu yaptı. Biz de üyelerimize bunu bir mesaj yoluyla başlattık. Hızlı bir geri dönüş aldık. Biz Trabzon olarak 100’e yakın detaylı bir sorun ve çözüm önerileri attık. Nitekim TOBB’da da buna yakın bütün illerden benzer sorun gelince bunların çözümüne gidildi. Biraz rahat olmamızın nedeni de bu. Alınan tedbirler, kredilerin hemen devreye sokulması, belirli miktar hibeler verildi ama kredilerin hızlı devreye sokulması, piyasayı rahatlattı.

günebakış: Krediler geldi ama kredilerin geri ödeme zamanı da geldi. Esnaf bu noktada sıkıntı yaşıyor. Faizsiz öteleme bekleniyor. Bu noktada girişimleriniz var mı?

Hacısalihoğlu: Girişimlerimiz hiç durmadı. 3-4 ay öncesinden beri bu sorunu almaya başladık. Zaten görüyorduk. Bu doğrultu da biz şunu dedik: Krediler ödenemeyecek. Tek çözüm yolu, ötelenmesi yeniden yapılandırılması değil. Çünkü bu krediler alındığı zaman kredi faiz oranları düşüktü. Şimdi yüzde 20’lere çıktı. Dolayısıyla şimdi yeniden yapılandırmaya gittiği zaman zaten bankalar bunu istiyor. ‘Gelsin, yapılandıralım. Faizleri katlayalım.’ diyorlar. Bundan ziyade mevcut kredilerin ödemesiz 1 yıl ötelenmesini bekliyoruz. Diğer taraftan da biz arzu ederiz ki devletimiz nasıl destek vereceğini araştırıyor ama özellikle belirli birimler koymak suretiyle de faiz desteğinin verilmesi lazım. Belli sektörlerin durumu çok kötü. O sektörler hiç olmazsa sübvanse edilsin, faiz desteği verilsin ama krediler de 1 yıl ertelensin. Bugüne baktığımız zaman şu an 1 yıl geçmesine rağmen pandemi geçmedi. Ne kadar daha sürecek? Aşılama şu bu derken 3-4 ay daha süreceği zaman biz 6. aydan sonra 1 yıl ödemesiz bunun ötelenmesini istiyoruz. En az 3-4 yıllık bir vadeye ötelenmesi gerekiyor çünkü kimsenin bunu hemen ödemesi mümkün değil. Gerçekçi düşünürsek başlayan kredi desteğinin devam etmesi lazım. Bu tam çözüm olacak mı? Sürenin uzatılması pandeminin kalkması firmalarının nefes almasına, belki bir kazançla borçlarını ödemesini sağlayacak. Bu olmazsa borçlarını yine ödeyemeyecek. Yine bankalara karşı sorunlu olacak. Olayı böyle değerlendirmek lazım. Bu olunca bir moral gelecek piyasaya. ‘Bir yıl borcum yok. Rahatım ama benim ne yapmam lazım? Nasıl çıkışa geçmem lazım.’ diyerek bu moralle ilerisi için çalışabilecek.

günebakış: Biraz Arsin Yatırım Adası’nı konuşalım. Hangi aşamadayız?

Hacısalihoğlu: Biz bu projenin altyapı ihalesini yaptırmıştık. Sondajlar bitti. Şu aşamada imar planında esas projeler bitti, onayda. Bütün gayretimiz önümüzdeki martın sonuna kadar projenin tamamlanması. Aynı zamanda bizim şöyle bir planımız var. Yatırımı, altyapıyı devletin yapması lazım. Kanun öyle çıktı ama biz işin önünü açma adına zaman kaybı olmasın diye taş ocaklarını hazırladık. Hala da ilave taş ocakları işine devam ediyoruz.

günebakış: Mart ayına kadar proje onayı çıkıyor. Proje onayı çıktıktan sonra altyapı onayı nasıl çıkmış olacak?

Hacısalihoğlu: İşin açıkçası devletin yatırıma girmesi gerekiyor. Biz zorlamazsak biliyorsunuz bu süreç uzar. 2022 yatırım programına almayabilir. 2023’e atabilir. Biz bunu hızlandırma adına bu adımları attık. Dolayısıyla 2022’ye yatırım programına devlet bunu almak zorunda.

günebakış: Dolgu devam ederken devlet bunu yatırım programına alır mı?

Hacısalihoğlu: Alır. Haziranda ek programlar yapılıyor ya o programa alınır. Neden alınır? Şimdi biliyorsunuz Trabzon’da olan yatırımlarla ilgili bir rakam açıklanmıştı. Sonradan baktığınızda hastaneden dolayı bir miktar düştü. Demek ki şehir adına bir miktar alacağımız var. Eğer böyle bir proje hazırsa ihale edilebilir ve dolguya da hızlı bir şekilde başlanabilir. Şu andaki pozisyonda bu Cumhurbaşkanımızın elinde.

günebakış: Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank bunu Cumhurbaşkanımıza iletirse olur. Biz bunun için bir huruç hareketi yapalım. Tarih belirleyelim. Bakan’a, Cumhurbaşkanı’na programa alınması için çağrıda bulunalım.

Hacısalihoğlu: Martı geçirelim. Pandemi de biraz rahatlayalım. Nisan-Mayısta yapalım.

günebakış: Biyoteknoloji Merkezi ne aşamada?

Hacısalihoğlu: Biyoteknoloji Merkezini de mart sonu itibarıyla bitirmiş olacağız. Onunla ilgili artık uygulamaya geçeceğiz. Yapımının tamamını TOBB üstlenmedi açıkçası. Burada 14-15 milyonluk bir yatırım var. TOBB 7 milyonluk kısmını üstlendi.

günebakış: Bu projede de sorumluluk Ticaret Odasının mı? Yürütme işlemi Ticaret ve Sanayi Odasında mı? Siz ise vasıflı bir kadro oluşturabilecek misiniz?

Hacısalihoğlu: Kadroyu biz oluşturacağız. Tamamen sektörede AR-GE oluşturanlarla irtibatımız olacak. Orada bir yönetici şirketimiz olacak. AR-GE’ye dayalı ama ticarileşen projelerin oradan hareketi ve patentli ürünler olacak. O konuda görüşmelerimiz devam ediyor.

günebakış: Dışardan liyakatli bir kadro gelecek mi?

Hacısalihoğlu: Bizim ihtiyacımız olan kadro, biyoteknolojiyi gerçekten iyi bilen bir kadro. Biz kişiye iş bulma gayretiyle çalışmıyoruz. Dışardan çok iyi isimlerle irtibatımız oldu. Mesela Avusturalya’da tanıştığımız İlaç Enstitüsü Başkanı uluslararası bir adam. Tanımadığı da yok. Alman firmasıyla anında iletişim kurdu.

günebakış: Neden o kadar yakın ilgi gösterdi?

Hacısalihoğlu: Trabzon’a karşı daha doğrusu Karadeniz’e karşı Avusturalyalıların yakın bir ilgisi var. Daha önce giden Berger’in eşi aslen Yunanlı ama dedesi buradan gitme. Avusturalya’nın doğal güzelliği Karadeniz’e benzer. Yaylalarına gittik. Bizim yaylada kullanılan o kap kaçak bakır tencere yal kazanı neyse aynısı. Böyle bir yakınlık var orasıyla. Dolayısıyla onlarında Türkiye’ye karşı yakın ilgisi var. Bağ kurduk. O bağla birlikte üst seviyeden gidiyoruz. İnşallah daha güzel şeyler olacak.

Günebakış: 2022’de ya da 2021’in ortalarından sonra biyoteknolojide artık bir kadro olacak değil mi? Bölgenin bitkileri ele alınacak.

Hacısalihoğlu: Tabii ki. Orada iyi gidiyor. Sonu çok iyi olacak.

günebakış: Trabzon’daki gibi diğer illerde de Ticaret ve Sanayi Odalarının böyle fonksiyonel çalışmaları var mı?

Hacısalihoğlu: Böyle bir çalışma yok. Örneğin TOBB her ile bir okul yaptı, biliyorsunuz. 5-6 milyonluk bir yatırım yaptı. Bize sıra gelince biz, ‘Ticaret ve Sanayi odası olarak okul yaptık. Milli Eğitime verdik. Okul işini savdık. Siz bize vereceksiniz Biyoteknoloji Merkezi verin.’ dedik.

günebakış: Biyoteknoloji merkezini Trabzon’a böyle kazandırdınız, öyle mi?

Hacısalihoğlu: Evet. Herkes okul isterken biz Biyoteknoji Merkezi’ni yaptık. Onlar daha okul yapmamıştı.

günebakış: Trabzon, Rize, Gümüşhane, Artvin, Bayburt ve Gümüşhane’nin bitki çeşidi Türkiye’nin bitki çeşitliliğinin yüzde 70’ini kapsıyor diye hatırlıyorum. 2 bin 500 çeşide yakın bir çeşidimiz var. Odalar ve Borsalar Birliğinin bu bölgeye özel bir yatırımı olduğunu düşünmüştüm ama öyle değilmiş. Sanayi Bakanlığına devretmeyi düşünmüyorsunuz değil mi?

Hacısalihoğlu: Öyle bir şey yok. Biz TEKNOKENT’in içinde 12 dönümlük bir yer aldık. O yerde 10 bin metrekarelik bir yerde Biyoteknoloji Merkezini kurduk. Başta projeyi Bakanlığa sunduk ki; destek verin de yapalım diye. Hatta Avrupa Birliği projeleriyle yapalım dedik. Çok daha hızlı olacaktı. Bakanlıktan projeyi geçiremedik. Orada da ayrı bir şey var. O dönem Mustafa Varank Bakanımız olsaydı belki de daha iyi olurdu. O dönem ki Bakana bunu anlatamadık.

günebakış: Başkanım son olarak demir yoluna değinmek isteriz Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Servet Şahin, Samsun-Sarp demir yolunu gündeme getiriyor. Bu noktada bir sıkıntımız var mı?

Hacısalihoğlu: Biz bu bölgenin insanıyız. Gerçekleri konuşmamız lazım. Bu konuda bizim ortada Erzincan-Gümüşhane-Trabzon Demir Yolu Projesi tarih boyunca olan ve hayata geçmek üzere olan bir projeydi. Gümüşhane bölgesinin bu madenleri ile oranın kalkınması, iç kısımların kalkınması neye bağlıdır? O madenlerin işlenmesi ve lojistik yönden bu bölgede güçlü olmamız lazım. Bu da raylı sistemle olur. Raylı sistem olmadan lojistik avantaj sağlanmaz. Bitmiş bir proje varken bunu kenara atmak doğru değil. Tam bunun yatırım programına geçecek şekilde bakıyorsunuz ki Samsun-Sarp demir yolu gündeme geliyor. Birileri diyor ki: ’10 milyar dolarlık bir yatırıma burada gerek yoktur.’ Gümüşhane olmadan hiçbir anlamı yok. Sadece yolcu taşımayla burada bir artı duruma geçmek söz konusu değil. Bu bölgenin kalkınmasını istiyorsak güzergah budur. Doğrusu şudur: Samsun-Sarp Otobanı önceliklidir. Bunun seslendirilmesi lazım. İstanbul-İzmir otobanını düşünün 3.5 saate indi. Mükemmel bir yol oldu, mükemmel bir avantaj sağladı. Şimdi Samsun’dan Sarp’a bir otobana ihtiyacımız var, Çevre Yolu’na değil. Bir an önce bunu projelendirelim. Biz hep Güney Çevre Yolu diyoruz ya Samsun-Sarp Otobanı projesinin bir an önce yapılması ve bu projeye bağlı olarak aynı şekilde demiryolu boşluğu bırakmak suretiyle ülkemizin imkanlarına göre hangisi daha önemliyse onu yapmak lazım. Ülke kaynaklarını bu şekilde değerlendirmek varken ‘Aman buraya yapılmasın. Samsun-Sarp daha iyi. İnsanlar taşınacak...’ Bir ekonomik değerlendirme yapmak lazım burada hangisi daha doğru diye. O da yapıldı. Biz hiçbirine karşı değiliz dedik. Bölgemize yatırım gelsin ama öncelik sırası önemli.

günebakış: Teşekkür ediyoruz.

Hacısalihoğlu: Ben teşekkür ederim.

11 Şub 2021 - 15:26 -


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Günebakış Trabzon Haber Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Günebakış Trabzon Haber hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Günebakış Trabzon Haber editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Günebakış Trabzon Haber değil haberi geçen ajanstır.