TRABZON’DA RESMİ VE YANLIŞ TARİH- TURİZM -KÜLTÜR VE SANAT UYGULAMALARI TRABZON’LA ÇELİŞİYOR…

           Bu konuda sadece bir resmi yanlışı dile getirmem veya düzeltilmesi için ilgili ve yetkililerin dikkatlerine bilirkişi olarak sunmam bile yeterlidir. Neden yazılı oluyor derseniz, deriz ki: Bu konuda Milletvekillerimizle, Bakanlarımızla bile gerekli görüşmeleri yaptık. O kadar uzun boylu zamanımız yok. Her zaman resmi dilekçelerimize de tam cevap alamıyoruz. Ömrümüz boşa geçmesin ve yanlışlar hemen Trabzon tarihine göre düzeltilsin diye gazetedeki köşemizde yazdık. Umarım hak yerini bulacaktır.

         Trabzon Valiliği yine eski tarihi binasına taşındı. Herkesin malumu. Burası Ortahisar Trabzon’un merkezi. Buradaki eski Valilik binasını 1890 yılında isyancı Ermeniler yakmış, yerine 1908 yılında başlanarak bugünkü Trabzon vilayet binası yapılmış, savaşlardan ve işgalden sonra 1932 yılında hizmete açılmıştır. Bir ara Hızırbey’deki yeni valilik binasına geçilmiş amma şimdi yine eski tarihi binaya dönülmesi isabet olmuştur. Fatih Trabzon’u fethettiği zaman bir müddet yukarı hisarda Kral Sarayı’nın orada bayrağın dalgalandığı yerde Vilayet binası hizmeti verilmiş, Yavuz devrinde Sarayı Atik ve Amasya mahallelerine, Ortahisar’a inilmiştir. Şimdi Vilayet binası en güzel devrini yaşıyor. Bu nedenle Kuzey duvarına güzel turistik resimler yapmış Trabzonlu ressamlar tarafından. Fakat Ayasofya konusunda öyle bir resmi yanlış var ki birçok kere eski Valimize de hatırlatmamıza rağmen hals ressamlara söyleyip de düzeltilmemiştir. Bu da Trabzon’un fethinin 32 belgede ve Osmanlıca vilayet Salnamelerinde 15 Ağustos 1461 olmasına rağmen İstanbul Üniversitesinin bir Rum’un bir Rum’a yazdığı yortu günü mektubundaki tarihi 26 Ekim olarak Trabzon Belediyesine yanlış olarak bildirerek yanlış fetih kutlaması yaptırmasına benziyor.

                  Konu şudur: Kim merak ederse gitsin baksın şimdi Ayasofya yine eski Fatih devrinden beri olduğu gibi camidir. Cuma kılınmaktadır. Kubbesinin üzerinde hilal olduğu gibi kulesinin üstünde de hilal vardır. Bunlar eski mihraplı devrinden kalan sembollerdir. Bir ara kuledeki kaldırıldı ama bizim uyarımızla doğru yine olmuş yerine konulmuştur. Fakat Trabzon Valiliği Ortahisar Vilayet binasının sokak duvarındaki turistik resimlerden biri olan Ayasofya’nın kubbesi ve kulesi üzerine hilalleri hiç koydurtmamışlardır. Bu nereye ve kime hizmettir? Veya bir yanılgı mıdır? Ayasofya ve kule resmen hilallidir. Duvardaki de Valiliğimizi ve Trabzon’u temsilen resmen hilalli olmalıdır. Sümela’da Meryem Ana kutlayanlar ve misyonerliğe alet olan Fatih’in fethettiği Ayasofya’nın kubbe ve kule hilallerini neden yok gösteriyorlar. Gerçekte var. Bu çelişki niye?.. Fatih’in Erzincan’dan Ortahisar’a gelişinin festivalini kutlamayıp Sümela kutlaması yapanlar bu gerçekleri neden görmüyorlar? Hadi onlar görmediler vilayet yöneticilerimiz neden görmüyorlar? Aslında Fener Rum Patriği kadar davalarına sahip çıkmaları gerekmez mi Trabzon ve Trabzonluluk açısından?.. Bir kaç asır önce Tarihçi Trabzon Ermenilerinden Minas Bijikyan’ın “ KARADENİZ KIYILARI TARİH VE COĞRAFYASI” adlı kitabını okumadılar mı? Adam Müslüman ve Türklerden bile güzel Müslüman Türk Trabzon tarihi yazdı. Gerçekleri hiç örtbas etmedi. Hep açığa çıkarttı. Bizim yöneticilerimiz aynı gerçekleri neden göremez oldular? Trabzon fetih Ayasofya’sını Valilik binasının önüne hilalsiz resmettiriyorlar. Fetihten önce belki öyleydi. Fakat şimdi devlettin Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İl Müdürlükleri hilalli yaptı. Turistler resmen öyle görüyorlar. Fakat Ortahisar’da ise bu çelişkiye hayret ediyorlar. Bu nedenle acilen düzeltilmelidir. Biri çıkar ikisinin resmini yan yana gösterir. Trabzon için daha ayıp olur. Artık Trabzon’un tarih ve kültür ve sanat konularında şuurlu olalım. Atatürk ne güzel söylemiş “Kültürsüzler kültürlülerin ayakları altında kalmaya mahkumdurlar” Fatih ne güzel söyledi: “Ben Trabzon’u toprak için fethetmedim. İslam’a açmak için fethettim. Aksi halde bize gazi demek yalan olur” Dahası var Trabzon’u fethedince ilk önce şehirde valiyi, müftüyü ve kadıyı görevlendirmiştir. Nedense üç meslek erbabı da bu durumdan habersiz. Bu nedenle düzeltilmek üzere bilgilerine arz ettim. Umarım makbule geçer. Çünkü: Trabzon ve Trabzonlular bu gafleti hak etmediler… Sümela kadar Ortahisar Trabzon Vilayet binasına ve Ayasofya’ya sahip çıkmak resmen gerekmez mi? Şehrin tarihini en iyi vilayet birimleri yöneticileri bilmelidirler. Bilmiyorlarsa Kültür Araştırma kurulları kurmalıdırlar. Maalesef Trabzon valiliğimizin de İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzün de Kültür Araştırma Kurulları yoktur. Trabzon Belediyelerindekiler de ne güzel çalışırken çalışmaz hale getirilmişler, iptal edilmişlerdir. Sivil Toplum Örgütleri zaten tarih ve kültürle ilmen çok ilgilenmezler. K.T.Ü. tarih bölümlerine de danışmazlar. Bu sene 2023 yılında yedi seneden beri on bin kişi ile Maçka Boğaç yaylasında kutlanan Boğaç Han Festivali halâ İl yayla Şenlikleri Listesine yazılmadığı gibi bu sene Kültür Bakanlığından halâ izin çıkmamıştır. Aslına uygun olarak Gölçayır’da kutlanması kararlaştırılan Trabzon fetih törenlerine de izin çıkmamıştır. Halbuki bunlar Trabzon’un en birinci şehir konularıdır. Fakat Sümela festivaline hemen izin çıkmıştır. Halbuki fetihle Boğaç Han konusu bütün Dünya Üniversitelerinde okutulan Dede Korkut destanlarında bile mevcuttur. Şimdi bu çelişkilerin düzeltilmesini istemeyelim mi? İstemeye istemeye Tarihte ikinci İstanbul sayılan, Anadol’unun Başkenti, Doğu ve Orta Karadeniz’in merkezi olan Trabzon’un tarih ve kültürü ile Belediyeciliği bile bir Kasaba malumatı seviyesine düşürülmüştür. Trabzon yine aslına rücu ederek tarihteki eski şöhretine kavuşturulmalıdır. Asıl söylemek istediğim budur. Tüm kamuoyuna arz olunur.