Karadeniz’in yeni sorunu ‘dam’lar!

SAYIŞTAY, Tarım ve Orman Bakanlığına ilişkin 2022 raporunu yayımladı. Raporda, Karadeniz Bölgesi’ndeki “dam” sorununa ilişkin dikkat çeken tespitler yer buldu. Raporda Karadeniz Bölgesi’ndeki damların hak sahiplerine verilmesi için çalışma başlatılması gerektiği kaydedildi.  Raporda söz konusu tespitle ilgili, “Balıkçı Limanı, barınma yeri, çekek yeri olarak sınıflandırılan barınakların 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu uyarınca kiralama yetkisi Tarım ve Orman Bakanlığına ait olup, ayrıca yönetmelik uyarınca gerekli denetimlerin yapılması Bakanlık faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla kullanılacak balıkçılık idari binasının bulunması zorunluluk arz etmektedir. Su ürünleri avcılığı ve yetiştiriciliği amacıyla yapılan balıkçı barınakları ve üst yapıların yapımı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına, kiralanması ise Tarım ve Orman Bakanlığına aittir. Su ürünleri avcılığı ve yetiştiriciliği ile ilgili hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla yapılan balıkçı barınakları ve üst yapılarından yararlanma hakkının, özellikle Karadeniz Bölgesindeki balıkçı barınaklarında “dam” olarak nitelendirilen tek veya iki katlı kayık muhafaza yerlerinden, su ürünleri ile ilgili kooperatif veya kooperatif birlikleri ya da üretici birlikleri ile ilgisi olmayan kişilerce yaralanıldığı ve yararlanma hakkının herhangi bir kiralama sözleşmesine de dayanmadığı ve bunlardan herhangi bir kira geliri elde edilemediği görülmüştür.” ifadelerine yer verildi.  

KİMİ DAMLAR LOKANTA VE YAZLIK GİBİ KULLANILIYOR

Damların lokanta, yazlık konut gibi kullanıldığını da tespit eden Sayıştay, bu durumun yol açtığı sorunlar karşısında şunları kaydetti: “Yasal düzenlemelerde Bakanlığa tanınan yetkiler kiralama ile sınırlı olup, devir tarihinden bugüne kıyı yapılarının amacı dışında kullanılmasına engel olunamamıştır. Bu yapılar balıkçılık faaliyetleri için kamu kaynakları ile yapılmış olmalarına karşın, kullanıcıları tarafından ticarete konu edilmekte, alınıp satılabilmekte, lokantalar, yazlık konutlar ve benzeri diğer ticari faaliyetler için kurulup işletilmektedir. Bu durum ise balıkçılık faaliyetlerini engellemekte, balıkçılar için yapılan bu kıyı yapılarının amacı dışında kullanılmasına neden olmaktadır.”

MEVCUT YETKİSİZ KULLANIMLAR ÖNLENMELİ

Bakanlığa söz konusu tespitine dair uyarıda da bulunan Sayıştay, söz konusu sorunun çözümüne dair şunları kaydetti: “Söz konusu yapıların balıkçılık amacıyla kullanılmasını teminen 1380 sayılı Kanun'da öngörülen öncelikli hak sahiplerine kiralanabilmesi için mevcut yetkisiz kullanımların önlenmesi ve kiralanabilir duruma getirilmesi için ilgili mercilere nezdinde girişimlerde bulunulması gerekmektedir.”